CÔNG NGHỆ SỬA CHỮA VỎ TÀU COMPOSITE
Đây là tàu khách vỏ được làm bằng Composite:
Các dạng hư hỏng vỏ tàu bằng FPR
1 Hư hỏng do mài mòn
2 Hư hỏng do va đập
3 Hư hỏng do thủy phân vật liệu
4 Hư hỏng do lão hóa
- Hư hỏng do mài mòn: Do vỏ tàu thường xuyên tiếp xúc vơi môi trường nước biển,mặt khác trong quá trình khai thác ,giữa vỏ tàu và nước biển thường có chuyển động tương đối với nhau do đó vỏ tàu bị ăn mòn. Ban đầu mài mòn chỉ làm xuất hiện các vết tế vi sau thời gian sẽ phát triển thành các lỗ nhỏ phá hoại lớp sơn và có thể phá hoại lớp bao phủ gelcoat. Khi bóc các lớp vỏ gelcoat vỏ tàu sẽ bị thẩm thấu nước biển làm tăng nhanh quá trình hủy vật liệu FRP.
- Hư hỏng do va đập: Là hư hỏng chủ yếu của vật liệu composite xảy ra đột biến và thường gây ra hư hỏng cục bộ hậu quả có thể thấy ngay được, có thể làm đắm tàu. Hư hỏng xảy ra phần lớn là do va chạm trong quá trình sử dụng tàu.
- Hư hỏng do thủy phân vật liệu: Là dạng hư hỏng đặc biệt của vật liệu composite trong nước biển, do tác dụng hóa học gây ra. Vật liệu composite được cấu tạo từ nhựa nền, là hợp chất polymer liên kết với nhau bằng liên kết đơn. Dưới tác dụng môi trường nước biển, nhiệt độ và tia cực tím.... các liên kết bị phá hủy làm cho polymer bị đứt mạch phá hỏng lớp bên ngoài vỏ composite.
- Hư hỏng do lão hóa: Đây là dạng hư hỏng hầu như là không khắc phục được. Nếu được sửa chữa thì kết quả cũng không mạng lại chất lượng cao. Trong quá trình sử dụng thường mất dần các tính chất ban đầu của nó dưới tác dụng của môi trường nước biển, tia cực tím của ánh nắng mặt trời nên tính chất cơ lí vật liệu thay đổi theo thời gian sử dụng, chủ yếu là bị lão hóa ở nhựa nền và chuyển sang đen của lớp bao phủ gelcoat. Xuất hiện các dạng hư hỏng.
CÔNG NGHỆ SỮA CHỮA VỎ COMPOSITE
- Sửa chữa nhỏ: Vết xướt và rỗ. Trường hợp vết xướt và rỗ chưa ăn sâu vào lớp gelcoat :
Bước 1: Dùng khăn vải trắng thấm acetone để lau sạch vùng cần sửa chữa. Mục đích chủ yếu là để tẩy sạch bụi trên bề mặt, lau nhẹ để không ảnh hưởng đến phần lớp gel còn lại.
Bước 2: Dùng giấy nhám cỡ thích hợp để tẩy cac vết xướt, phải cẩn thận tránh để ảnh hưởng đến phần còn lại của lớp gelcoat.
Bước 3: Rửa vùng vừa được mài bằng vải sạch thấm nước, sau đó dùng giấy nhám tinh để đánh lại.
Bước 4: Đánh bóng lại bề mặt bằng tay hay máy.
- Trường hợp vết xướt và rỗ chưa ăn sâu vào lớp gelcoat ( Sử dụng bột mattit trộn với nhựa polyester hay epoxy ) :
Bước 1: Dùng vải trắng thấm acetone để lau sạch bề mặt lớp gelcoat.
Bước 2: Trên bề mặt lớp sơn, ta lau mở rộng vùng bị hư hỏng. Không nên sử dụng acetone khi chưa biết chắc rằng acetone có phải là dung môi đối với loại sơn đang sửa chữa hay không. Chú ý: Nếu bề mặt cần màu thì ta nên trộn màu với matit trước khi sử dụng. Nếu matit là matit tự tạo ta sử dụng theo cách đã biết khi làm, nếu matit bán ở thị trường thì phải chú ý hướng dẫn sử dụng.
Bước 3: Dùng dao để trét matit vào vùng hư hỏng.
Bước 4: Đánh bóng bề mặt vừa được sửa chữa. Nếu sửa chữa cần khôi phục lại lớp gel, ta phải có gel với màu thích hợp. Có thể dùng bàn chải hay súng phun để tạo lại lớp gel. Chú ý độ dày lớp gel phải vừa đủ đạt yêu cầu, nếu độ dày lớn khi biến cứng lớp gel có thể bị nứt.
- Các lỗ nhỏ: Trình tự các bước như sau :
Bước 1: Mài bề mặt, có thể mài tay hay mài máy.
Bước 2: Nếu vùng hư hỏng nhỏ, sửa chữa bằng trét matit là được. Nếu vùng hư hỏng lớn thì ta tiếp túc các bước tiếp theo.
Bước 3: Cắt mẫu Mat đặt vừa vào vùng hư hỏng, việc tạo lớp phụ thuộc vào chiều sâu vùng bị tàn phá.
Bước 4: Trộn chất xúc tác vào nhựa, nếu cần chất lượng sửa chữa cao ta dùng epoxy.
Bước 5: Sử dụng cọ, bôi nhựa vào vùng sửa chữa.
Bước 6: Đặt lớp Mat lên chỗ hư hỏng.
Bước 7: Dùng cọ thấm nhựa đều cho mặt còn lại của Mat.
Bước 8: Nếu cần thiết ta phải tiếp tục xếp lớp, tốt nhất nên cho lớp trước biến cứng mới thêm lớp sau để đảm bảo thành phần giữa nhựa và vật liệu cốt. Bước 9: Mài và đánh bóng lại bề mặt sửa chữa.
- Vết nứt nhỏ: Nguyên nhân chủ yếu là do chế tạo lớp gel không đúng quy cách. Các bước sửa chữa như sau:
Bước 1: Tìm hiểu nguyên nhân gây ra nứt ở lớp gel, các vết nứt này thường phát triển theo mọi phương trên bề mặt lớp gel
Bước 2: Dùng đục mở rộng các vết nứt ( dễ dàng để bôi mattit ). Bước 3: Dùng vải trắng thấm acetone để lau chùi sạch sẽ các vết được đục.